Yenilenebilir Enerji Mevzuatı ve Destekler

Enerjide ithalat bağımlılığının azaltılması ve arz güvenliğinin sağlanması amacıyla yenilenebilir enerji kullanımının artırılması Türkiye enerji politikasının önemli bir unsurudur.

Türkiye’de rüzgâr enerjisi başta olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üretimi;

-     5346 Sayılı “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının” Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun”(YEK-e Kanunu)

-     6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve  adı geçen kanunlarla ilgili ikincil mevzuatı

kapsamında desteklenmektedir.

5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında Sağlanan Destekler

Lisanslı Üretim Kapsamında Sağlanan Destekler :

 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının (YEK) Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında bu kaynaklardan elektrik üretimine uygulanmakta olan destek sistemi teşvikli sabit fiyat mekanizmasıdır. YEK’ten üretilen elektriğe ödenecek tarife kullanılacak yenilenebilir enerji kaynağına göre değişmektedir (Cetvel-1). YEK Destekleme Mekanizmasına (YEKDEM) tabi YEK Belgeli üretim lisansı sahipleri için I sayılı Cetvelde yer alan tarifenin geçerlilik süresi 31/12/2020 tarihine kadar devreye girme koşulu ile 10 yıldır[1].

Tablo 1 YEK Destek Tarifeleri – I Sayılı Cetvel

(29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmü)

YEKDEM’e  bir sonraki takvim yılında tabi olmak isteyenler YEK Belgesi almak ve 31 Ekim tarihine kadar EPDK’ya başvurmak zorundadır. YEKDEM’e tabi olanlar, uygulamaya dâhil oldukları yıl içerisinde uygulamanın dışına çıkamaz. YEKDEM’de öngörülen süreler; tesislerden işletmedekiler için işletmeye girdiği tarihten, henüz işletmeye girmemiş olanlar için işletmeye girecekleri tarihten itibaren başlar .

 Ayrıca yenilenebilir enerji üretim tesisleri ile ilgili ekipmanın yerli olarak imalatını teşvik etmek amacıyla[1]

1/1/2016 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girecek YEK Belgeli üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın İlgili Yönetmeliğin EK-1’inde açıklanan bütünleştirici parçalarının yerli aksam oranları bazında en az % 55’inin yurt içi katma değerle imal edilmiş olması halinde (Cetvel-2) bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için II sayılı Cetveldeki fiyatlar 5346 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara ilave edilir[2]. Yerli üretim desteği  tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren 5 yıl süreyle uygulanır.

Tablo 2  YEK Destek Tarifeleri- II Sayılı Cetvel- Yerli Üretim Katkısı

(29/12/2010 tarihli ve 6094 sayılı Kanunun hükmü)

Tarife desteğinin yanı sıra 5346 sayılı Kanun’la söz konusu santrallere arazi kullanımıyla ilgili aşağıdaki destekler de sağlanmaktadır:

-          8/1/2011 tarihi itibarıyla işletmede olanlar dâhil, 31/12/2015 tarihine kadar işletmeye girecek Kanun kapsamındaki yek’e dayalı üretim tesislerinden, ulaşım yollarından ve lisanslarında belirtilen sisteme bağlantı noktasına kadarki TEİAŞ ve dağıtım şirketlerine devredilecek olanlar da dâhil enerji nakil hatlarından yatırım ve işletme dönemlerinin ilk on yılında izin, kira, irtifak hakkı ve kullanma izni bedellerine % 85 indirim uygulanır. Orman Köylüleri Kalkındırma Geliri, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Geliri alınmaz.

-          Milli Park, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı ile Tabiatı Koruma Alanlarında, Muhafaza Ormanlarında, Yaban Hayatı Geliştirme Sahalarında, Özel Çevre Koruma Bölgelerinde ilgili Bakanlığın, Doğal Sit Alanlarında ise ilgili koruma bölge kurulunun olumlu görüşü alınmak kaydıyla YEK’e dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulmasına izin verilir.

Lisanssız Üretim Kapsamında Sağlanan Destekler :

YEK’e dayalı kurulu gücü azami 1 MW’lık üretim tesisi ile Elektrik enerjisine dayalı kurulu gücü azami 100 kW olan mikro kojenerasyon tesisi kuran gerçek ve tüzel kişiler, lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaftır YEK’ten lisanssız üretim yapan gerçek ve tüzel kişilerin dağıtım sistemine verdikleri ihtiyaç fazlası enerji 10 yıl süreyle 1 sayılı Cetvel’deki fiyatlardan satın alınır.

Lisanssız üretim kapsamında YEK’ten enerji üreten kişilerin ihtiyacının üzerinde ürettiği elektrik enerjisinin sisteme verilmesi hâlinde bu enerjinin son kaynak tedarik şirketince 1 sayılı Cetvele göre ilgili kaynak bazında satın alınması zorunludur. İlgili şirketlerin bu madde gereğince satın aldıkları elektrik enerjisi, söz konusu tedarik şirketlerince YEKDEM kapsamında üretilmiş ve sisteme verilmiş kabul edilir.

Lisanssız üretim kapsamındaki ihtiyaç fazlası elektriğin üretildiği tesiste kullanılan mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın en az % 55’inin yurt içi katma değerle imal edilmiş olması halinde  bu tesislerde üretilen ihtiyaç fazlası elektrik de  II sayılı Cetveldeki yerli üretim katkı payından 5 yıl süreyle yararlanabilir. Lisanssız üretim kapsamında tesis edilecek elektrik üretim tesisi ve bağlantı ekipmanında kullanılan malzemelerin ilgili standartlara göre imal edilmesi ve son beş yıl içerisinde üretilmiş olması gereklidir.

6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ve İlgili Yönetmeliklere göre sağlanan Destekler

 Lisanslı üretim:

 -          Ön lisans/Lisans başvurusunda lisans başvuru bedelinde % 90 muafiyet,

-          YEK üretim tesisleri için ilgili lisanslara derç edilen tesisi tamamlama tarihini izleyen ilk sekiz yıl süresince yıllık lisans bedeli alınmamaktadır.

Yenilenebilir Enerji Mevzuatı Detayı için EPDK Sayfasını  Tıklayınız.